Zima 2025/26: Długoterminowa prognoza dla rolników – co mówią wskaźniki ENSO i NAO?
Nadchodząca zima 2025/2026 zapowiada się jako okres dynamicznych zmian pogodowych, które będą miały istotny wpływ na rolnictwo. Długoterminowe prognozy, oparte na analizie kluczowych wskaźników klimatycznych, takich jak La Niña i Oscylacja Północnoatlantycka (NAO), wskazują na sezon pełen wyzwań, ale i szans. Oto, co rolnicy powinni wiedzieć, planując swoje działania.
Dominacja La Niña: Chłodniej i więcej opadów na północy
Zjawisko La Niña, które ma się utrzymać przez większość zimy, historycznie przynosi chłodniejsze i bardziej wilgotne warunki w północnej Europie. Dla polskich rolników oznacza to potencjalnie większą ilość opadów śniegu, co z jednej strony może zapewnić dobrą osłonę dla ozimin i odpowiednie nawilżenie gleby na wiosnę, ale z drugiej – stwarza ryzyko związane z zaleganiem grubej pokrywy śnieżnej.
Co to oznacza w praktyce?
- Ochrona upraw: Gruba warstwa śniegu chroni rośliny przed mrozem, ale jej zbyt długie zaleganie może prowadzić do rozwoju chorób grzybowych.
- Wiosenne roztopy: Obfite opady śniegu to zapowiedź dużej ilości wody w okresie roztopów. Warto już teraz zadbać o drożność systemów melioracyjnych, aby uniknąć podtopień.
Oscylacja Północnoatlantycka (NAO): Niepewność i ryzyko mrozów
Prognozy dotyczące NAO są mniej jednoznaczne. Część modeli wskazuje na dodatnią fazę NAO, co oznaczałoby łagodniejszą, bardziej deszczową zimę. Inne z kolei sugerują możliwość wystąpienia fazy ujemnej, zwłaszcza w późniejszych miesiącach zimowych. Ujemne NAO wiąże się z blokadami wyżowymi nad Arktyką i spływem mroźnego powietrza z północy, co może przynieść gwałtowne i długotrwałe fale mrozów.
Jak się przygotować?
- Monitorowanie prognoz: Warto regularnie śledzić krótkoterminowe prognozy, aby być przygotowanym na nagłe spadki temperatury.
- Zabezpieczenie infrastruktury: Upewnij się, że systemy nawadniające są opróżnione z wody, a budynki inwentarskie odpowiednio ocieplone.
Co z opadami śniegu?
Modele pogodowe są zgodne co do jednego – czeka nas zima z opadami powyżej średniej wieloletniej, zwłaszcza w północnej i wschodniej Polsce. Oznacza to dobre warunki do regeneracji zasobów wody w glebie, ale także możliwe utrudnienia w transporcie i konieczność regularnego odśnieżania.
Podsumowanie dla rolników:
- Spodziewaj się zmiennej pogody: Zima będzie charakteryzować się okresami chłodu i obfitych opadów śniegu, przerywanymi cieplejszymi, deszczowymi epizodami.
- Zadbaj o oziminy: Gruba pokrywa śnieżna to dobra ochrona, ale monitoruj uprawy pod kątem chorób grzybowych.
- Przygotuj się na mrozy: Mimo ogólnie łagodniejszych zim, ryzyko gwałtownych fal mrozu pozostaje realne.
- Planuj wiosenne prace: Duża ilość wody po zimie może opóźnić prace polowe. Warto już teraz zaplanować działania melioracyjne.
Zastrzeżenie: Prognozy długoterminowe mają charakter orientacyjny i obarczone są pewnym stopniem niepewności. Zawsze należy je weryfikować za pomocą bieżących prognoz krótkoterminowych.
